Rodzaje żarówek, czyli domowa elektryka w pigułce
CzytajRodzaje żarówek, czyli domowa elektryka w pigułce
Oświetlenie domu to niezwykle ważny element aranżacji przestrzeni, od którego zależy klimat panujący w pomieszczeniach. Liczy się nie tylko kształt i styl wybranej przez Ciebie lampy, ale również to, jaka żarówka się w niej znajdzie. Na które źródło światła się zdecydować? O tym, jakie rodzaje, kształty i rozmiary masz do wyboru, piszemy w naszym artykule. Przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje żarówek!
Z naszego artykułu dowiesz się:
- Czym są żarówki i jak są zbudowane?
- Jakie są najpopularniejsze rodzaje żarówek?
- Czym lampy halogenowe, świetlówki i żarówki led różnią się od tradycyjnych żarówek?
- Jak dobrać kształt żarówki do rodzaju lampy?
- Jakie są rodzaje gwintów i trzonków w żarówkach?
- Dlaczego warto postawić na żarówki energooszczędne?
- Czym charakteryzują się lampy led?
- Jaką barwę światła wybrać?
Oświetlenie to bardzo istotny element aranżacji i wyposażenia wnętrza. Górne światło precyzyjnie oświetla pomieszczenie, zastępując wieczorem światło dzienne. Dodatkowe lampy zapewniają odpowiednie światło do czytania i sprawiają, że aranżacja staje się bardziej przytulna. Ważne jest także ergonomiczne oświetlenie biurka. Lampy mogą także pełnić funkcję dekoracyjną. Warto pamiętać, że na ostateczny efekt oświetlenia wpływ ma nie tylko sam model lampy, ale także umieszczona w niej żarówka. Co warto o nich wiedzieć?
Poszczególne typy żarówek różnią się między sobą m.in. zasadami działania, właściwościami, żywotnością, poborem energii elektrycznej, a nawet szerokością rozsyłu światła. Z tego powodu wybór odpowiedniego produktu nie jest tak oczywisty, jak mogłoby się wydawać. Zanim kupisz żarówkę do swojej nowej lampy, zastanów się, jakie parametry powinno mieć wybrane przez Ciebie źródło światła. Istotne znaczenie mają rozmiar żarówki, jej trwałość, energooszczędność oraz temperatura barwowa. Jakie rodzaje żarówek znajdziesz na sklepowych półkach? Podpowiadamy.
Spis treści:
Kilka słów o żarówce
Nie bez powodu żarówka uznawana jest za jeden z najważniejszych wynalazków XIX wieku. Dzięki niej zaczęto coraz powszechniej wykorzystywać energię elektryczną do oświetlania pomieszczeń, co znacząco wpłynęło m.in na komfort mieszkania.
Żarówka została wynaleziona przez Brytyjczyków, jednak zdania na temat tego, który z nich był pierwszy, są podzielone. Spora część osób uważa, że był to Thomas Edison. Ciekawostką jest jednak, że patent na żarówkę jako pierwszy zdobył Joseph Wilson Swan.
Czym jednak jest żarówka? Mówiąc najprościej, jest to źródło światła elektrycznego, które składa się z:
- gwintu,
- klosza,
- elementu świecącego, którym jest drucik wykonany z trudno topliwego materiału, np. wolframu.
Najpopularniejsze rodzaje żarówek
Na przestrzeni lat żarówki ulegały nieustannym zmianom i udoskonaleniom, które miały na celu wydłużenie ich żywotności, zmniejszenie poboru energii elektrycznej, czy też poprawę jakości i barwy światła. Dlatego też dziś zastanawiając się jaką żarówkę wybrać, trzeba sobie zdawać sprawę z mnogości i różnorodności dostępnych współcześnie produktów. Główne rodzaje żarówek to m.in.:
- tradycyjne żarówki żarowe,
- żarówki halogenowe,
- świetlówki (kompaktowe, liniowe, kołowe),
- żarówki led,
- diody LED.
Czym się charakteryzują poszczególne rodzaje żarówek?
Żarówki żarowe
To najbardziej tradycyjne modele, kształtem przypominające bańkę, w których źródłem światła jest żarzące się włókno. Zamknięte jest ono w szczelnym kloszu wraz z mieszanką gazów zwiększających jego jasność oraz wydłużających żywotność. Ich główną zaletą jest fakt, że wiernie oddają kolory, a ich temperatura jest niezmienna. Niestety, charakteryzują się krótką żywotnością oraz dużym poborem energii elektrycznej. Dyrektywy unijne skutecznie ograniczyły produkcję tego typu oświetlenia, ostatecznie doprowadzając do wycofania żarówek żarowych z obrotu.
Żarówki halogenowe
To odmiana żarówek, w której wykorzystuje się halogen (najczęściej jod), którego zadaniem jest zwiększenie temperatury żarnika. Dzięki temu żarówki halogenowe mogą świecić jaśniej, niż żarówki tradycyjne. Ich zalety to przede wszystkim wierne oddawanie kolorów, szybki zapłon oraz niewielkie rozmiary. Ich żywotność wynosi około 2 lat. Żarówki halogenowe mogą mieć klasyczny okrągły kształt lub być wąskie. Różnią się także grubością trzonków. Oświetlenie jest stosowane do lamp sufitowych (lampy halogenowe) oraz mniejszych lamek biurowych lub stołowych.
Świetlówki
Obecnie, poza żarówkami, możemy wybierać również inne źródła światła. Jednym z nich są popularne świetlówki kompaktowe. Ich podstawową zaletą jest długa żywotność, która może wynosić nawet do 10 lat oraz stosunkowo niewielkie zużycie energii. Cieszyć się ich zaletami możesz zwłaszcza gdy wykorzystywane będą w pomieszczeniach, w których światło świeci się w sposób ciągły, jak na przykład biuro, ganek domu lub korytarz – ich częste wyłączanie powoduje skrócenie żywotności.
Świetlówki mogą mieć różne kształty oraz temperaturę barwową światła, co pozwala dopasować je do danego miejsca. Ich zasada działania opiera się na wyładowaniach jarzeniowych w rurze wypełnionej gazem. Zgodnie z unijną dyrektywą RoHS (Restriction of Hazardous Substances) wycofuje się ze sprzedaży świetlówki zawierające rtęć oraz inne niebezpieczne dla środowiska substancje.
Wybierając kolor światła, pamiętaj o zasadzie, w której barwa ciepła zarezerwowana jest dla przestrzeni wypoczynkowych, a zimna powinna znaleźć się w miejscu pracy i nad blatem w kuchni. W pozostałych pomieszczeniach dobrym wyborem będą żarówki o neutralnej barwie, które najbardziej przypominają światło dzienne.
Żarówki LED
Źródłem światła w żarówkach diodowych LED nie jest żarnik, lecz dioda elektroluminescencyjna. Żarówki LED posiadają wiele zalet – wyjątkowo długą żywotność (nawet kilkadziesiąt tysięcy godzin), niskie zużycie energii elektrycznej oraz natychmiastowy start i krótki czas osiągania pełnej jasności. Co więcej, w porównaniu do tradycyjnych żarówek wykorzystywanych w gospodarstwach domowych, żarówki ledowe nie nagrzewają się i nie są wrażliwe na włączenie oraz wyłączenie energii elektrycznej. Takie parametry sprawiają, że dostępne rodzaje żarówek LED to energooszczędne oświetlenie przyjazne środowisku. Oświetlenie wykonane w technologii LED będzie więc dobrym wyborem jeśli ważne są dla Ciebie kwestie ekologiczne. Tego rodzaju źródła światła stosowane są m.in. w nowoczesnych sufitach podwieszanych lub listwach przypodłogowych. Ciekawym rozwiązaniem są również dekoracyjne taśmy LED.
Dobierz kształt żarówki do rodzaju lampy
Większość rodzajów żarówek występuje w wielu różnych kształtach i wymiarach. Decydując się na wybór konkretnych rozwiązań, zwróć uwagę, czy pasują one do rodzaju lamp (w tym do oświetlenia dekoracyjnego), które wybrałeś do poszczególnych pomieszczeń. Jak dobrać żarówkę do oprawy oświetleniowej?
Przykładowo – tradycyjne żarówki o kulistym kształcie doskonale pasują do lamp w stylu retro lub vintage, ale nie sprawdzą się w przypadku nowoczesnego, minimalistycznego plafonu. W przypadku tego typu lamp o wiele lepiej postawić na płaskie diody LED.
Jeśli zaś w Twoim salonie lub sypialni zamierzasz zamontować modne obecnie spoty – wybierz żarówki, które nie będą dłuższe niż klosze lampy. Dzięki temu efekt będzie estetyczny i elegancki.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o rodzajach lamp, jakie możesz wykorzystać w swoim domu by stworzyć klimatyczne oświetlenie, zapoznaj się z artykułem „Co to jest plafon, spot i kinkiet i czym się między sobą różnią”?
Rodzaje gwintów i trzonków – jak wybrać?
Poszukując żarówek do lamp w swoim mieszkaniu, musisz zwrócić uwagę na to, w jaki typ gwintu są wyposażone. Klasyczne, wkręcane gwinty żarówek określone są symbolem E wraz z dodaną do niego liczbą. Informację o tym możesz znaleźć na opakowaniach żarówek.
Najczęściej stosowanymi żarówkami są te, które posiadają gwint E27. Najpopularniejszy rodzaj gwintu żarówki, zwany też gwintem Edisona, pasuje do większości opraw oświetleniowych. Jeśli z kolei posiadasz oświetlenie, które wymaga żarówki z mniejszym gwintem o średnicy 14 mm, prawie na pewno będzie to ten o symbolu E14. Tego rodzaju gwint mają świetlówki kompaktowe, halogeny i żarówki LED. Istnieją również gwinty dla żarówek wymagających małego napięcia (E17 lub E26) oraz dla tych o dużej mocy (najczęściej E40).
W Europie popularne są również żarówki z gwintem wciskanym, oznaczonym symbolem GU. W reflektorach sufitowych, oświetleniu punktowym i halogenowym stosuje się najczęściej gwinty GU10. W mniejszych reflektorach i halogenach używa się również gwintów GU5.3.
Jak dobrać odpowiednią barwę światła?
Poszukując idealnych rozwiązań dla swojego mieszkania, musisz zadbać nie tylko o wybór odpowiednich rodzajów żarówek, ale również dobór temperatury światła. Barwa światła powinna być dopasowana do typu pomieszczenia oraz wykonywanych w nim czynności.
Przykładowo, światła żarówek o barwie białej lub chłodnej sprawdzą się w miejscach, w których pracujesz. Strefy odpoczynku powinny zaś być oświetlone światłem o ciepłej barwie. W kuchni nad blatem, w sypialni, czy w salonie również postaw na oświetlenie ciepłe, które nie będzie drażniło oczu. Urządzając kącik do nauki lub pracy postaw zaś na zimne światło, które sprzyja koncentracji.
Z pewnością zastanawiasz się jak rozpoznać temperaturę światła danej żarówki. Na opakowaniach nie zawsze znajdziemy słowny opis temperatury barwowej. Dlatego też kupując żarówki, zwróć uwagę na ich oznaczenie.
Temperatura światła oznaczana jest w Kelwinach (K). To ciepłe ma temperaturę barwową poniżej 3300 K, światło neutralne to 3500 do 5000 K, a światło zimne to temperatura powyżej 5500 K.
Inne parametry i oznaczenia, na które warto zwrócić uwagę
Jeśli nadal zastanawiasz się jaką żarówkę wybrać, pamiętaj, że różnią się one pomiędzy sobą również innymi parametrami, na które warto zwrócić uwagę. Najważniejsze przedstawiamy poniżej.
- CRI, czyli wskaźnik oddawania barw. Wyrażony jest w skali od 0 do 100. Im wyższy, tym oświetlane żarówką przedmioty wyglądają bardziej naturalnie. Rzeczywiste barwy są bowiem lepiej oddawane.
- Liczba cykli włączania i wyłączania to informacja, która pozwoli Ci wybrać trwalszą żarówkę, która posłuży przez dłuższy czas.
- Efektywność energetyczna jest bardzo ważną informacją, jeśli jesteś osobą oszczędną, która nie lubi marnować energii. Efektywność energetyczną określa się za pomocą liter oraz znaków (+). Najmniej energii zużywają żarówki posiadające klasę A+++. Kolejne litery alfabetu lub mniejsza liczba plusów oznaczają większe zużycie prądu.
- Strumień świetlny jest parametrem wyrażanym w lumenach. Im jest ich więcej, tym jaśniejsze będzie wytwarzane światło.
Do LAMPY ALICE GOLD możesz skompletować żarówkę z gwintem E27 o mocy do 100W
Jak widzisz, parametrów, na które warto zwrócić uwagę, jest naprawdę sporo. Zadbaj więc o to, by dokładnie je sprawdzić. Dzięki temu zyskasz pewność, że światło emitowane przez wybrane przez Ciebie lampy będzie idealnie dopasowane do Twoich potrzeb, rodzaju oraz wystroju pomieszczeń.